Nooit was de illegale immigratie naar Europa zo groot. Volgens voorlopige cijfers van de Verenigde Naties zetten vorig jaar alleen al in Griekenland en Italië niet minder dan 210.000 kandidaat-immigranten voet aan wal. Een nieuw fenomeen in de aanhoudende massa-immigratie is de inzet van ‘spookschepen’: grote, oude vrachtschepen waarop honderden mensen worden ingescheept en die door de mensensmokkelaars op automatische piloot naar de Italiaanse kust worden gestuurd.
Een van de nieuwe draaischijven voor deze vorm van mensensmokkel, is volgens het Europese grensbewakingsagentschap Frontex de Turkse havenstad Mersin. De zienswijze van Frontex werd onlangs nog bevestigd door Ali Tanriverdi, een van de bekendste Turkse mensenrechtenactivisten, woonachtig in Mersin. Volgens Tanriverdi is het onmogelijk dat de Turkse overheid niet weet wat zich voor haar kusten afspeelt. Hij wijst erop dat de Turkse staat over geheime diensten beschikt en dat het onmogelijk is dat die de namen die schuilgaan achter dergelijke grote operaties niet zouden kunnen achterhalen.
Voor de volledigheid voegen we er nog aan toe dat het zelfs voor de meest amateuristisch georganiseerde politiedienst geen zware opgave kan zijn om deze vorm van illegale immigratie in kaart te brengen: de ‘reizen’ naar de EU worden immers via facebook aangeboden, wat erop wijst dat de mensensmokkelaars kennelijk niet al te bezorgd zijn over een eventueel optreden van de Turkse instanties. Wellicht heeft de Turkse regering andere prioriteiten, zoals het blokkeren van Twitter en Facebookpagina’s die het regime niet welgevallig zijn.
De Turkse onwil om de illegale immigratie naar de EU aan banden te leggen, is niet nieuw. Voorheen reeds fungeerde de grens tussen Turkije en Griekenland als een van de belangrijkste toegangspoorten voor de illegale immigratie naar Europa én weigerde het land systematisch illegale immigranten die via zijn grenzen de EU waren binnengekomen, terug te nemen.
Het Vlaams Belang heeft er al meermaals voor gepleit dat de EU kordater zou optreden tegen derde landen die weigeren mee te werken aan het indammen van de illegale immigratie en de strijd tegen de mensensmokkel. Dat geldt in het bijzonder voor kandidaat-lidstaat Turkije. Wanneer het land zijn grenzen niet afdoende kan of wil beschermen en wetens en willens fungeert als transitland voor de illegale immigratie naar de Europese Unie, is dat een reden te meer om de toetredingsonderhandelingen stop te zetten.
Gisteren heb ik in het vragenuurtje van de Kamer minister van Buitenlandse Zaken Reynders hierover ondervraagd. Hieronder krijgt u het volledig verslag.
Barbara Pas (VB): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, vorig jaar zetten meer dan 200 000 kandidaat-immigranten voet aan wal in Griekenland en Italië. De illegale immigratie naar Europa is nog nooit zo groot geweest. Volgens het Europees grensbewakingsagentschap Frontex is de Turkse havenstad Mersin een nieuwe grote draaischijf in dat soort mensensmokkel. Duizenden vluchtelingen betalen tussen de 4 000 en 8 000 dollar voor de oversteek naar Europa. Meestal zetten zij koers naar de Italiaanse kust in zogenaamde spookschepen. Dit zijn zeer grote, oude vrachtschepen waarop honderden mensen tegelijk worden ingescheept, met alle risico’s van dien.
Mijnheer de minister, het is onmogelijk dat de Turkse overheid niet weet wat er zich voor haar kusten afspeelt. Ali Tanriverdi, een van de bekendste Turkse mensenrechtenactivisten, die woont in de havenstad Mersin, wijst erop dat de Turkse Staat via haar geheime dienst makkelijk de namen zou kunnen achterhalen van zij die achter die grote operaties schuilen. Dit gebeurt in de praktijk echter niet.
Het kan nochtans niet moeilijk zijn om de illegale migratiestromen vanuit die havenstad in beeld te brengen. Er bestaan zelfs openbare Facebookgroepen, annex reisbureau, specifiek voor Syrische vluchtelingen om via die havenstad naar de Italiaanse kust te varen. Blijkbaar vrezen de mensensmokkelaars niet dat de Turkse instanties zouden ingrijpen, vermits zij zelfs openbaar reclame maken voor mensensmokkel. Inzake sociale media heeft de Turkse regering natuurlijk andere prioriteiten zoals het blokkeren van kranten waarin men zich kritisch opstelt tegen het regime.
Mijnheer de minister, ik heb drie vragen.
Ten eerste, zult u erop aandringen dat Turkije ingrijpt? Tot op de dag van vandaag laten zij deze mensonterende wantoestanden bewust toe.
Ten tweede, zal de Europese Unie zelf kordaat optreden tegen Turkije? Het gaat immers om een kandidaat-lidstaat die de illegale immigratie naar de Europese Unie weigert aan banden te leggen.
Ten slotte, heeft dit gevolgen voor de toetredingsonderhandelingen met Turkije? Bent u er nog altijd voorstander van dat de hoofdstukken 23 en 24 in de toetredingsonderhandelingen worden aangevat?
Minister Didier Reynders: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Pas, collega’s, …
Met betrekking tot onze relaties met Turkije heb ik al een zeer gedetailleerd antwoord gegeven in de commissie voor de Buitenlandse Betrekkingen. Daar zal ik dus niet over uitweiden. Op uw specifieke vraag kan ik wel het volgende antwoorden.
Op Europees vlak werden al enkele initiatieven genomen, bijvoorbeeld met Frontex, alsook in relatie met mijn Turkse collega’s.
De Turkse havenstad Mersin wordt inderdaad genoemd als een knooppunt voor mensensmokkelaars. Via die haven zou men pogen vrachtschepen volgeladen met vluchtelingen illegaal naar Europa te vervoeren. Het fenomeen van de spookschepen, waarbij de bemanning het schip verlaat en het stuurloos richting Italiaanse kust laat varen, is een probleem dat een alsmaar grotere dimensie krijgt. Dienaangaande zal ik nog contact opnemen met mijn Turkse collega’s. Ik zal proberen een trilaterale vergadering te organiseren, namelijk met mijn collega’s van Binnenlandse Zaken, Justitie en Buitenlandse Zaken.
Inzake de relaties met Turkije herhaal ik dat het toetredingsproces aan de gang is, wat niet betekent dat Turkije de komende maanden of jaren zal toetreden. Het gaat om een onderhandelingsproces.
Voorts herhaal ik dat wij met Turkije tot dezelfde coalitie behoren tegen Daesh in Irak. Wij proberen een zo goed mogelijk contact te onderhouden met het oog op de uitwisseling van inlichtingen over buitenlandse strijders in Irak en Syrië.
Barbara Pas (VB): Mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik ben blij dat u het probleem tenminste erkent, het is immers een groot probleem.
Niettemin blijf ik enigszins op mijn honger. U antwoordt immers enkel op mijn eerste vraag door te melden wat u concreet zult doen, namelijk contacten hebben met de mensen in Turkije zelf en hen aanbevelingen doen. Zal de Europese Unie zelf echter tegen Turkije optreden?
U hebt verwezen naar het feit dat ik u gisteren over het recentste vooruitgangsrapport inzake de toetredingsonderhandelingen heb geïnterpelleerd. Al negen jaar op rij komen dezelfde klachten terug, namelijk klachten over een manifeste schending van de principes van de rechtsstaat, van de mensenrechten, van de rechten van de vrouw, van de rechten van niet-moslims en dies meer. Het doet u echter niet veel, de toetredingsonderhandelingen mogen immers worden voortgezet.
Vandaag stelt u samen met ons vast dat een kandidaat-lidstaat weigert mee te werken aan de beveiliging van de buitengrenzen van Europa. Nillens willens fungeert hij als transitland voor illegale migratie naar de Europese Unie. Nog steeds weigert u de toetredingsonderhandelingen stop te zetten.
Mijnheer de minister, ik vraag mij af welke toetredingsvoorwaarden Turkije manifest nog moet schenden, opdat de toetredingsonderhandelingen eindelijk zouden worden stopgezet.