Vandaag kwamen de artsenquota aan bod in het vragenuurtje in De Kamer. Hieronder kan u mijn tussenkomst lezen. N-Va kwam niet tussen over het onderwerp, maar trakteerde me na mijn repliek wel op een welgemeend applaus…
Hier kan u de tussenkomst bekijken
Barbara Pas (VB): Mevrouw de minister, twintig jaar geleden heeft de federale regering beslist om het aantal artsen te beperken. Vlaanderen is daaraan onmiddellijk tegemoetgekomen, door een efficiënt ingangsexamen in te stellen, en heeft daardoor heel veel Vlaamse studenten moeten ontgoochelen die de studies niet hebben kunnen aanvatten. Aan Franstalige kant is er niets gebeurd, met als resultaat dat men regelmatig de quota heeft moeten verhogen en er nu een artsenovertal is. Er is daar ook veel overconsumptie, waarvoor de Vlaming trouwens financieel mee opdraait. Zelfs de toekomstige contingenten heeft men daar al opgesoupeerd.
Mevrouw de minister, wij hebben er vorige week in de commissie al over gedebatteerd, het is niet uw schuld dat vandaag de vijfde- en zesdejaarsstudenten geneeskunde in Wallonië het beroep van arts niet meer zullen kunnen uitoefenen. Dat is een ware schande, maar het is het resultaat van het jarenlange Waalse wanbeleid. U wilt nu dat wanbeleid belonen. U komt met een typisch Belgische oplossing, waarbij de brave leerling van de klas wordt bestraft en de stoute wordt beloond, want u gaat zelfs voor het eerst de 60/40-verhouding ten nadele van Vlaanderen aanpassen.
Er is op uw voorstel al heel wat kritiek gekomen van onder meer het Vlaams Geneeskundigenverbond, het Syndicaat van Vlaamse Huisartsen en het OVV. Sinds het debat vorige week in de commissie zijn er nog heel wat kritische stemmen bij gekomen. Vermoedelijk omdat 11 juli, de Vlaamse feestdag, nadert, heeft zelfs de Vlaamse regering een Vlaamse reflex gekregen. Zij verzette zich openlijk tegen uw voorstel. De minister-president noemde uw voorstel “de omgekeerde wereld” en ook minister Crevits was gisteren in het Vlaams Parlement heel duidelijk. Zij stelde zich vragen over de methode van de planningscommissie, waarop u uw voorstel baseert.
Mevrouw de minister, in Vlaanderen is er geen draagvlak voor uw voorstel. Bent u bereid dit voor Vlaanderen onaanvaardbare voorstel aan te passen?
…
Minister Maggie De Block: Mijnheer de voorzitter, mevrouw Pas, mevrouw Somers, de problematiek van de Riziv-nummers is een van de vergiftigde erfenissen die ik in de kasten heb gevonden van het ministerie van Volksgezondheid toen ik begon. Ik ben direct gestart met ruim overleg met alle betrokkenen. Ik heb inderdaad een voorstel van compromis op tafel gelegd dat niet enkel over de quota tot 2022 handelt maar een structurele oplossing biedt voor de jaren nadien.
De structurele oplossing bestaat erin het historische overtal aan opgeleide Franstalige studenten over een periode van 7 jaar weg te werken. Er wordt een reglementair verankerende grendel in de federale wetgeving opgenomen die in de toekomst moet vermijden dat er nog, in het ene of het andere landsdeel, te veel artsen een Riziv-nummer krijgen.
Ik had eerder ook al bekomen dat de Franstalige Gemeenschap een filter heeft geïnstalleerd in de studies om het overtal aan studenten te vermijden. Die filter is vorige week van kracht geworden.
Het is net door die drie luiken samen te behandelen dat een eerbaar, evenwichtig compromis kon worden gevonden. Volgens mij is het de enige oplossing op basis van alle gesprekken die ik heb gevoerd.
Ik hou daarbij vast aan een aantal lijnen die voor mij onontbeerlijk zijn in om het even welk compromis.
Ten eerste, een oplossing voor alle studenten die aan hun opleiding bezig zijn. De Franstalige studenten moeten niet het gelag betalen voor de onverantwoordelijke manier waarop de Franstalige ministers van Onderwijs vroeger met die quota zijn omgesprongen. De instroombeperking zal in de toekomst worden toegepast.
Ten tweede, problemen uit het verleden wegwerken en het overtal aan studenten afbouwen. Ik wil niet dweilen met de kraan open. Een doeltreffende filter in beide Gemeenschappen is absoluut noodzakelijk. Die doeltreffendheid zal ook worden geëvalueerd.
Ten derde, de methode om de quota te bepalen, moeten worden verwetenschappelijkt en gesteund zijn op een robuuste methodologie. Dit alles in het kader van evidence based beleidsvoering.
Wat de quota betreft, is er inderdaad een methodiek uitgewerkt op basis van 25 variabelen, die rekening houden met het aantal buitenlandse studenten, de vergrijzing, de vervrouwelijking van het beroep, enzovoort. De methodologie werd unaniem goedgekeurd door de leden van de onafhankelijke planningscommissie.
De variabelen werden ook gelijk toegepast op alle specialismen in het noorden en zuiden van het land en ook voor de tandartsen. Het resultaat van de oefening is ondertussen bekend. Blijkbaar kan voor sommigen de algemene methodologie niet altijd leiden tot de cijfers waar zij van dromen. Zonder twijfel kan de methodologie in de toekomst nog worden verfijnd, maar het is een revolutie. Wij gaan van een politiek samengesteld cijfer naar een evidence based onderbouwd cijfer.
Ik weet dat het dossier veel emoties losmaakt, maar ik ben bevoegd als federaal minister van Volksgezondheid. Ik wil een globale, structurele oplossing voor dit aanslepend probleem. Ik wil billijk zijn ten aanzien van alle studenten in ons land. Wij hebben nood aan gemotiveerde artsen in het noorden en het zuiden.
Mevrouw Pas, het zal u misschien vreemd zijn, maar politics is the art of compromise. Ik reken erop dat alle betrokkenen zeer zorgvuldig zullen nadenken over hun posities en hun respectievelijke mandaten en dat zij die functies ook met zin voor verantwoordelijkheid en leiderschap opnemen.
Barbara Pas (VB): Mevrouw de minister, het klopt dat u het dossier hebt geërfd en het siert u dat u er een oplossing voor wilt zoeken, maar de oplossing die u vandaag voorstelt, is niet evenwichtig. De methodologie hangt met haken en ogen aan elkaar, zelfs de overconsumptie is er in meegenomen. Men heeft terecht vragen bij de methodologie en het resultaat.
Het is juist dat het voorstel unaniem is goedgekeurd door de planningscommissie, maar de stemming over het resultaat was niet unaniem. Er waren twee tegenstemmen.
De N-VA en CD&V hebben allemaal terecht opmerkingen. Men weet nog niet eens of de filter die in Wallonië pas na de tweede zit van het eerste jaar zal worden ingesteld, zal werken.
Uw voorstel is dus allesbehalve evenwichtig en is een beloning voor het Waalse wanbeleid. U rekent op verantwoordelijkheidszin. Ik reken erop dat partijen zoals de N-VA die in persmededelingen al heeft gezegd dat zij haar veto tegen uw voorstel stelt, dit veto niet alleen op papier zullen stellen, maar dat zij ook in de Ministerraad de Waalse beloning niet zullen laten passeren.
Ik rond af. Ik heb deze week gelezen dat Rik Torfs exact hetzelfde zegt als wat ik u vorige week in de commissie heb gezegd, mevrouw de minister. Het dossier zit muurvast. Als u er niet uitraakt – u bent bereid om over alles te spreken – splits dan de sociale zekerheid, dan kunnen de Franstaligen zoveel artsen benoemen als zij willen, maar betalen zij er wel zelf de rekening voor.