Nu drie grote kernreactoren Tihange 2, Doel 3 en Doel 4 stilliggen – samen goed voor meer dan een kwart van de gemiddelde stroomproductie – neemt de angst voor een stroomuitval tegen het einde van het jaar toe. Het ziet ernaar uit dat we de volgende maanden massaal elektriciteit uit het buitenland zullen moeten invoeren, als die landen tenminste overschotten hebben en als ons hoogspanningsnet dat aankan. Het zal ons in elk geval veel geld kosten.
Voorbije vrijdag kwamen de bevoegde minister en staatssecretaris, CDH-ers Wathelet en Fonck, uitleg geven in de kamercommissie. Ik had een enorm déjà-vu-gevoel. Al jarenlang worden er in het parlement discussies gevoerd over de bevoorradingszekerheid. Ik herinner me de vele hoorzittingen, plaatsbezoeken… rond het rapport ‘Energie 2030’ dat werd uitgewerkt door mijn oud-professor William D’Haeseleer. Ondanks de onderbouwde aanbevelingen werd de uitstap uit kernenergie gehandhaafd en liet men het na om een energievisie te ontwikkelen om die sluiting op te vangen. Er werd geen enkele moeite gedaan om een vooruitziend bevoorradingsbeleid uit te werken. Energiespecialisten bevestigen dat op het federale niveau 11 jaar lang eigenlijk niets aan het energiebeleid werd gedaan.
De gevolgen zijn ernaar. Tijdens de voorbije winters was de toestand al af en toe kritiek en was dit land structureel afhankelijk van invoer. Ook komende winter dreigt een black-out. Sinds die waarschuwing twee jaar geleden is er helaas niets structureels gebeurd. Vandaag stelt Di Rupo dat hij “niets te verbergen in het energiedossier” Dat is jammer genoeg volkomen correct: “zij hebben heel de tijd niets gedaan, dus is er niets te verbergen”. Niet mijn woorden, maar die van mijn andere oud-professor Ronnie Belmans.
Een fatsoenlijk land zorgt zelf voor zijn elektriciteitsproductie, en daarin hebben onze opeenvolgende regeringen gefaald. Er is geen lange termijn visie. De dreigende stroomuitval is dan ook het resultaat van het non-beleid dat de opeenvolgende regeringen rond energie hebben gevoerd. Een deftig energieplan werd nooit uitgewerkt.
Yera, een denktank die zich focust op energie, formuleert het als volgt: “ Dat de bevoorradingszekerheid in het gedrang komt hebben we wederom te danken aan een falend energiebeleid met gebrek aan langetermijnvisie. Het verbod op nieuwe kerncentrales in combinatie met de nakende sluiting van de oudste centrales had moeten leiden tot een golf van maatregelen om onze bevoorrading te garanderen na 2015. Dat de helft van onze nucleaire capaciteit eind 2014 stilligt en er zo goed als geen vangnet is, is beschamend. De sluiting van vele gascentrales de afgelopen jaren en het steeds maar uitstellen van de aanleg van nieuwe transmissiecapaciteit kunnen op zijn minst in vraag gesteld worden.”
Het Vlaams Belang heeft er steeds voor gewaarschuwd dat de beslissing tot kernuitstap te ondoordacht is, omdat wij hierdoor veel afhankelijker zullen worden van onzekere fossiele brandstoffen (gepaard met dure C02-rijke productie) én van de invoer van peperdure kernenergie uit Frankrijk. Een afhankelijkheid die de bevoorradingszekerheid in het gedrang brengt, maar ook onze economische welstand. In het licht van duurzame, toekomstige investeringen hamert het bedrijfsleven al jarenlang op de noodzaak van een stabiel energieklimaat en van een verzekerde productie. Door de tegenovergestelde weg in te gaan, jaagt men de grote bedrijven en de potentiële investeerders weg.
We hebben snel nood aan een gediversifieerde energiemix die toereikend en betrouwbaar is en de bevoorradingszekerheid kan garanderen. We moeten een voldoende gediversifieerd productiepark ontwikkelen waarin geen enkele technologie a priori wordt uitgesloten.
Kernenergie is niet dé oplossing van de energieproblematiek, maar alle opties moeten objectief bekeken worden alvorens er beslissingen genomen worden. Iedereen weet dat wind- en zonne-energie intermitterend en onvoorspelbaar is. Het Vlaams Belang blijft dan ook voorstander van een goede, gebalanceerde mix van energiebronnen, waarbij kernenergie voorlopig een dragende factor blijft. Wij pleiten voor een doordachte lange termijnstrategie zonder taboes.
En als het federale niveau het laat afweten moet Vlaanderen haar bevoegdheden ruim inkleuren en zelf een alternatieve energiebevoorrading verzekeren. Rita De Bont pleitte eerder al voor de bouw van een stoom-en gascentrale (STEG), die door de sector als geloofwaardig alternatief naar voor worden geschoven. In tussentijd dienen de bestaande kerncentrales echter open te blijven. De Vlaamse overheid mag de Vlaamse gezinnen en bedrijven niet in de steek laten en de strategische sector van de energiebevoorrading niet langer in het federale drijfzand laten wegzinken. Zo niet gaat het licht na 2015 letterlijk uit.
Kabels naar gascentrales in Maasbracht, vervuilende en inefficiënte diesel- en gasnoodgeneratoren, … allerlei noodoplossingen worden nu onderzocht om de komende winter door te komen. De ene nog onrealistischer dan de andere. Het kostenplaatje wordt er niet bij vermeld.
Het Nationaal crisiscentrum waarschuwt alvast voor grote problemen in alle gebieden zonder elektriciteit bij toepassing van het afschakelplan: de centrale verwarming valt uit in de losgekoppelde gebieden net als de verkeersbegeleiding op de wegen. Vaste telefoons, internet, zullen bijna overal onbeschikbaar zijn. Men waarschuwt zelfs voor overstromingen en het stilvallen van het treinverkeer… Energiespecialist André Jurres “hoopt dat het een zachte winter wordt of België wordt een bananenrepubliek”.
België is reeds een bananenrepubliek. Elektriciteit in België is zoals de pensioenen, je kan er maar beter zelf voor zorgen.
Hopelijk hebben onze vrienden van de CD&V nog wat gratis uit te delen oranje handschoenen over van hun “warm Vlaanderen”-actie. We gaan ze nodig hebben als het een strenge winter wordt.