Vandaag wordt in de plenaire vergadering in de Kamer de begroting voor 2016 besproken. Hieronder kan u mijn tussenkomst in het debat lezen. Hier kan u het herbekijken.
“Collega’s,
In het debat vandaag werd hoofdzakelijk gesproken over de taxshift. De superlatieven werden niet gespaard door leden van de meerderheid. Er zijn goede maatregelen bij. Het zou er maar aan ontbreken. Stappen in de goede richting om de loonkost te verlagen. Zeker en vast. Zoals econoom Herman Daems het formuleerde “De discussie over de loonkosten en de taxshift gaat in de goede richting. Natuurlijk is het te weinig. Maar forse bewegingen zijn in dit land niet mogelijk.” Dus mijn excuses als ik uw triomfalisme hierover wat temper. We zullen het debat over deze taxshift vrijdag ten gronde voeren.
Niet alleen de superlatieven en de goed-nieuws-show bij de leden van de meerderheid zijn Verhofstadtiaans, ook de conflicten tussen de excellenties over het al dan niet ondergefinancierd zijn van de taxshift doen me denken aan de tijd van paars en Verhofstadt. Toen noemde men zulke conflicten open debatcultuur, deze regering moet ook dringend een marketingterm voor onenigheid uitvinden.
De begroting die vandaag voorligt heeft toch ook wat paarse trekjes. De terugverdieneffecten, waar – niet de minister, maar de econoom – Van Overtveldt zo bijtend kon over schrijven, die zijn weer helemaal terug. Het verbaast me telkens opnieuw dat een regering zo specifiek weet wat die terugverdieneffecten zullen zijn. Er worden ook mooie ronde en vooral hoge bedragen geraamd voor die andere klassieker: de opbrengsten uit de strijd tegen de fiscale fraude. 550 miljoen aan inkomsten? 460 miljoen uit de Kaaimantaks? Er bestaat geen enkele zekerheid over. Volgens de meerderheid voorzichtig geraamd, volgens andere niet. Ik vrees ervoor. We zullen zien, het is mijn taak om daar heel waakzaam over te zijn.
De gecontesteerde speculatietaks zou 30 miljoen opleveren. Hoogst onzeker en niet indrukwekkend veel voor een taks waar al zoveel werd over gekibbeld.. De totaal overbodige senaat kost jaarlijks bijna het dubbele. Het is een symbooltaks die men verkoopt als grote maatregel.
Of neem de suikertaks. Men doet hard zijn best om die taks te verkopen als een zogenaamde gezondheidstaks met als bedoeling het ongezonde gedrag van de consumenten bijsturen. Het is het een of het ander: ofwel mik je op vermijdingsgedrag ofwel is het de bedoeling om hogere belastinginkomsten te vergaren. Uit de begrotingsdocumenten is de bedoeling duidelijk: deze taks, die er trouwens ook komt op producten zonder suiker, moet opbrengen. Het is een gezondheidstaks die niets te maken heeft met de gezondheid van de mensen, maar alles met het ongezonde budget.
Of neem de accijnsverhoging op alcohol. In januari en in november steeg de accijns op alcohol fors. Weinig origineel, want de vorige regering koos ook al voor deze gemakkelijkheidsoplossing.
Volgens de wereldgezondheidsorganisatie drinkt de Belg minder alcohol dan de gemiddelde Europeaan en is er uit gezondheidsoverwegingen dus geen aanleiding om de alcoholconsumptie telkens opnieuw fiscaal aan te pakken.
Het is heel gemakkelijk om zo uw begroting te doen kloppen, maar moeilijk voor de sector die omzet zal verliezen. Hun competitiviteit met de omringende landen zal erdoor verslechteren. Ik ben benieuwd of uw verhaal van jobs, jobs, jobs, ook zal gelden bij de vele producenten en verdelers van alcoholische dranken.
Bovendien treft u de consument met zulke maatregelen. Die zal zijn sterke drank en ook de producten die geviseerd worden door de suikertaks steeds meer in het buitenland aankopen. Nederlandse webshops spelen nu al in op de accijnsverhoging door gratis levering in België aan te bieden. De consument zal ook in het buitenland speculeren. Ook de inkomsten van al deze taksen zijn hoogst onzeker.
U zoekt centen om uw maatregelen te financieren. Het zou u sieren als u ook de eerlijkheid had het zo te communiceren in plaats van te doen alsof u bezig bent met gezondheidsbeleid of met bestrijding van speculatie.
Collega’s,
Er zijn op de valreep nog wijzingen aan uw begroting 2016 aangebracht.
De gruwelijke aanslagen in Parijs hebben ertoe geleid dat deze regering toch nog 400 miljoen euro extra uittrekt in de “strijd tegen terreur”. Nadat de begroting al bij de Europese Commissie werd ingediend.
In juli besliste dezelfde regering nog om een gelijkaardig zogenaamde veiligheidsprovisie van 200 miljoen euro te schrappen voor 2016. Die 200 miljoen werd voorzien in de nasleep van de verijdelde aanslagen in Verviers. De bedoeling was nochtans om dat elk jaar te voorzien maar uit besparingsoverwegingen werd het dus initieel geschrapt. U kan op veel besparen, ik zal u straks trouwens nog heel wat suggesties tot besparingen doen, maar u mag niet op veiligheid besparen. De bescherming van de burgers is essentieel.
In de praktijk ging trouwens maar een stukje van die 200 miljoen naar bijkomend materieel voor politiediensten en dergelijke. Het overgrote deel, meer dan 130 miljoen euro, werd gebruikt om achterstallige facturen van Justitie te betalen. Daar wordt de burger niet veiliger van.
Het is heel wrang dat het drama in Parijs nodig was om deze regering te overhalen om in 2016 extra in veiligheid te investeren. En dan mogen we nog niet weten waarin u precies investeert. Ik zou vandaag van de minister willen horen wat de exacte bestemming is van die 400 miljoen euro. En of u deze keer het engagement wel zal nakomen dat dit bedrag structureel is en dus jaar na jaar zal voorzien worden?
Behalve terugverdieneffecten, overschattingen van groei en inkomsten bevat uw begroting ook onderschattingen.
De kosten van de asielcrisis worden schromelijk onderschat. In de begroting van 2016 gaat regering uit van 350 miljoen ‘uitzonderlijk’ en ‘eenmalig’ extra voor asiel en migratie. Dat bedrag is niet alleen veel te laag, het is ook helemaal niet eenmalig. Het komt komende jaren nog terug door het structureel karakter van de asielcrisis. Deze regering maakt zichzelf wat wijs door deze crisis als ‘one shot’ te beschouwen waar we vanaf 2017 zogezegd van af zijn,
Sta mij toe om te vergelijken met enkele buurlanden. In Nederland zegt De Nationale Bank dat in 2016 en 2017 de asielcrisis de begroting in het rood duwt. In Nederland verslechtert o.a. door de vluchtelingencrisis het structureel begrotingssaldo van -0.7%/BBP (2014) naar -2.5%/BBP (2017)[1] Zelfde signalen in Duitsland: In 2016 zal de extra kost van de asielopvang 10 miljard bedragen voor de begroting, waardoor het begrotingsoverschot verdwijnt.[2]
De enige manier waarop de Belgische regering kan voorkomen dat de asielcrisis ook een groot gat slaat in de federale begroting, is de bedenkelijke truc toepassen om de kosten ervan buiten de begroting te houden.
Wat gaat het effect hiervan zijn op de overheidsschuld ?
Dankzij de lage rente kost de staatsschuld minder, maar de staatsschuld loopt wel verder op. De staatsschuld is sinds het aantreden van deze regering al met 7% gestegen. Goed voor een vijfde plaats in de eurozone. We staan weer bij de top. België moet alleen Griekenland (167,8%), Italië (136%), Portugal (128,7%) en Cyprus (109,7%) laten voorgaan. Op Italië na kregen die landen op een of andere manier een reddingpakket toegestopt tijdens de eurocrisis.
Gaat u die staatsschuld verder laten oplopen? Hoe gaat u die verlagen? Gaat u aan schuldafbouw doen?
U gaat toch niet het BBP kunstmatig te verhogen mag ik hopen. Drugs en prostitutie worden al bij het BBP geteld, waardoor het hoger uitvalt dan vroeger.
Het IMF maakt zich terecht zorgen over de staatsschuld. Kan u voor de komende generaties een concreet plan van aanpak toelichten vandaag?
Collega’s,
Er is al heel wat gezegd over de taxshift. Deze taxshift is onlosmakelijk verbonden met de begroting.
En dat is de essentie van de discussie vandaag: de regering gaat sowieso een van haar doelstellingen (beloftes) moeten opgeven:
– Ofwel geeft de regering aan de bevolking toe dat er schulden blijven gemaakt worden (door asielcrisis, te positieve prognoses, weinig succesvolle taxshift) en dat een begroting in evenwicht, zelfs tegen de verkiezingen van 2019, niet mogelijk is = Loslaten doelstelling staatsfinanciën op orde
– Ofwel gaat de regering toch voor een evenwicht, maar dat moet ze een pak aan bijkomende inkomsten zoeken en dan gaat de lastendruk naar boven voor de bevolking via extra belastingen, om het gat dicht te rijden = Loslaten doelstelling Taxshift
Minister Van Overtveldt zit als enige nog in de ontkenningsfase Hij houdt vast aan zijn structureel evenwicht én hij beweert altijd dat de taxshift helemaal gefinancierd is. Alle anderen ((Minister van begroting, Eric Van Rompuy, NBB…) zeggen dat het gat echter veel groter is, wat bij gevolg dat structureel evenwicht onmogelijk maakt.
De Nationale Bank van België (NBB) komt uit op meer dan 6.6 miljard euro (1.6% BBP in 2015) dat er tekort is tegen 2020 door de taxshift! In vergelijking met de NBB zijn Wilmès met 2 miljard tekort en Van Rompuy met 3 miljard tekort nog heel conservatief geweest in hun schatting geweest.”
… Collega van Rompuy onderbreekt om te zeggen dat de NBB de cijfers van de verschillende jaren optelt.
“Collega Van Rompuy, ik weet dat de NBB de berekening tot 2020 maakt en dat minister Van Overtveldt argumenteert dat zijn berekening tot 2018 gaat en dat de taxshift gefinancierd is tot dan. Maar dan nog klopt de redenering van de minister van Financiën niet. De berekening van de NBB laat zien dat ook al tot 2018 een aanzienlijk deel niet gefinancierd is. U gaat dus moeten kiezen: ofwel voert u uw taxshift uit zoals beloofd zonder extra belastingen of besparingen, ofwel gaat u voor een begrotingsevenwicht in 2018.
Voor alle duidelijkhied: u streeft naar een structureel evenwicht in de begroting, niet meer naar een nominaal evenwicht. Maar zelfs dat structureel evenwicht is niet langer haalbaar.
Om eind 2018 aan een begrotingsevenwicht te komen moet onze economie jaarlijks met meer dan 2% groeien. Het optimisme bij deze regering is wel heel groot, want alle prognoses wijzen er op dat we dat niet halen.
De groei in België is lager dan in de ons omliggende landen (onder het EU-gemiddelde), maar de prognoses blijven ook in de komende jaren onder het euro- en EU-gemiddelde liggen, dus blijkbaar lonen de maatregelen van de regering ook op middellange termijn niet.
Ten slotte collega’s, vooaleer ik overga tot de toelichting van mijn amendementen, wil ik mijn algemene beschouwingen over deze begroting afsluiten, zoals u dat ondertussen al van mij gewoon bent, met enkele fundamentele communautaire opmerkingen.
De collega’s van N-Va en Cd&V zullen zich ongetwijfeld nog de grote spanningen herinneren tussen de Vlaamse regering onder leiding van Kris Peeters enerzijds en de federale regering van Di Rupo anderzijds over de zogenaamde ‘usurperende bevoegdheden’. Voor degenen die het samen met hun verkiezingsbeloftes ondertussen uit hun geheugen hebben gewist: het betreft hier bevoegdheden die feitelijk tot de deelstaten behoren, maar op welke gebieden de federale overheid onterecht nog een aantal uitgaven doet.
In de periode van de regeringen Peeters en Di Rupo, in 2012 en 2013 werden er vanuit Vlaanderen flinke pleidooien gehouden om deze bevoegdheden uit de federale begroting te schrappen en de daarmee gepaard gaande middelen over te dragen aan de gemeenschappen. Het mag gezegd, toenmalig Vlaams minister-president Kris Peeters stond ter zake flink op zijn strepen, maar ook de N-VA formuleerde in dat verband forse eisen. Uiteindelijk werd deze discussie overstemd door de zesde staatshervorming, zonder dat er veel gevolg werd gegeven aan deze problematiek. En alle huidige regeringspartijen verklaarden zich akkoord om die nefaste zesde staatshervorming loyaal uit te voeren.
De federale administratie stelde van die usurperende bevoegdheden in 2013 een overzicht op, en ik heb voor u dat overzicht eens naast de begroting 2016 gelegd ter vergelijking. Ik kan niet anders dan vaststellen dat een groot deel van die zogenaamde usurperende bevoegdheden nog altijd in de federale begroting van 2016 figureren. Het gaat het om zo’n 3 miljoen euro zuiver geüsurpeerde bevoegdheden en 234,5 miljoen euro aan gemengde geüsurpeerde bevoegdheden. Dat is bijna 8 keer de geraamde opbrengst van uw speculatietaks… En vooral opvallend, collega’s van N-Va is dat het overgrote deel van de zuiver geüsurpeerde bevoegdheden in de begrotingsposten van… N-VA-staatssecretaris Sleurs terug te vinden zijn.
Ik heb alvast amendementen ingediend om de vergeten eisen van vice-premiers Kris Peeters en Jan Jambon kracht bij te zetten. Amendementen waarmee deze posten uit de begroting worden geschrapt en de daarmee overeenstemmende middelen aan de deelstaten worden overgemaakt.
Collega’s van CD&V en N-Va, ik reken daarbij op uw steun.
Ik reken uiteraard ook op uw steun voor onze andere amendementen.
Over de senaat bijvoorbeeld. De totaal overbodige senaat kost gelukkig al minder dan vroeger. Maar deze kleine daling in budget staat absoluut niet in verhouding tot de gigantische daling aan politieke activiteit en is nog veel minder te verantwoorden als men het over de politieke relevantie van deze instelling heeft.
Onlangs nog verklaarde Bart De Wever over deze instelling zeer terecht: “Schaf die Senaat af en investeer dat budget in de versterking van onze Staatsveiligheid.” Vlaams Belang neemt collega De Wever op zijn woord. Ik heb een amendement ingediend om de dotatie van de Senaat in de begroting 2016 te schrappen en over te hevelen naar de middelen die voor de Veiligheid van de Staat worden uitgetrokken.
Collega’s van N-Va, ik weet dat u ondertussen bedreven bent in spreidstanden, dat u ware spagaten aankunt. Maar het zou pijnlijk zijn om nog verder gaan en dit amendement niet goed te keuren.
Mijn overige amendementen zijn vooral besparingen. Besparingen die voor de verandering eens niet de gewone burgers of de bedrijven treffen.
Er is nog heel wat dat kan geschrapt worden uit uw budget:
- dotaties aan het koningshuis, aan de prinsen in het bijzonder;
- de subsidies aan de islam;
- de middelen voor het interfederaal centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme. Dat centrum fungeert als een onaantastbare inquisitierechtbank die de integratie van vreemdelingen nog geen stap dichterbij heeft gebracht. Wat ons betreft moet dit centrum als oppermachtige gedachtepolitie de vrije meningsuiting niet verder beknotten en mag dat gerust afgeschaft worden.
Allemaal kleine beetjes die helpen de uitgavenzijde van de begroting aan te pakken.
Een zeer grote besparing waar wij ook amendementen hebben over ingediend is de bijdrage aan de EU.
Enkel voor de werking van die Europese Unie betaalt België 3.209.880.000 euro. Meer dan drie miljard geeft België aan de EU om haar noden te dekken voor het jaar 2016!
De EU zorgt er dus niet alleen voor dat de nationale begrotingen extra in het rood gaan door haar falend beleid inzake de euro en de vluchtelingeninvasie. Daar komt dan nog eens een wanstaltig hoog bedrag voor de EU zelf bovenop. Een geschenk aan de EU voor slecht beleid als het ware.
Die dotatie aan EU kan naar omlaag, te meer omdat heel wat agentschappen bij de EU hun werkingsmiddelen ieder jaar niet opgebruiken en overdragen naar jaar erop. Zolang dat geld allemaal niet terugkomt met verdeelsleutel naar de lidstaten, is het waanzinnig om nog (extra) te blijven storten in de bodemloze put. Ook het huidige beleid inzake de steun aan Griekenland om de euro kunstmatig in leven te houden is een vergissing. Het gaat om miljarden en het zal de belastingbetaler nog heel zuur opbreken.
Collega’s,
Het kon erger, maar het is niet omdat het minder slecht is dan bij de vorige regering dat het nu goed is. Wat Vlaanderen echt nodig heeft, kan niet in een Belgische begroting staan en al zeker niet in een begroting die groei en inkomsten overschat en uitgaven onderschat of zelfs buiten de begroting houdt. De Vlaams Belangfractie zal deze begroting niet goedkeuren.”
[1] Nationale Bank Nederland
[2] Der Spiegel/ Financieele Dagblad/ Minister van Financiën Duitsland