N-VA-voorzitter Bart De Wever sluit naar eigen zeggen de deur definitief voor samenwerking met het Vlaams Belang. Volgens fractievoorzitter in de Kamer Barbara Pas (Vlaams Belang) zal het echter niet zo’n vaart lopen. “En wil de N-VA ooit verandering bekomen, zal dat enkel samen met het Vlaams Belang zijn.”
In vraaggesprekken met Gazet Van Antwerpen en Humo deed N-VA-voorzitter Bart De Wever op 19 december jongstleden de deur dicht voor een toekomstige samenwerking met het Vlaams Belang. En hoe stevig de bewoordingen ook nu weer waren om die stelling kracht bij te zetten (hij deed die deur met de glimlach dicht en zou anders stante pede stoppen met politiek), ze maakten volgens mij, en volgens de meeste opiniemakers, weinig indruk.
In het verleden werd reeds ten overvloede aangetoond hoeveel dergelijke grote woorden waard zijn als ze uit de mond van Bart De Wever komen: weinig tot niets. In 2012 gaf hij aan ten laatste in 2014 te stoppen als partijvoorzitter. “Dat staat in marmer gekapt”, waren toen zijn woorden. Vervolgens zou hij in zijn stad Antwerpen “nooit” een coalitie met de socialisten aangaan. In Vlaanderen ging hij in 2019 dan weer Vlaams minister-president worden “indien de kiezer dat wou”, en de afgelopen federale regeringsonderhandelingen zou hij de PS eruit houden, en al zeker nooit onderhandelen met Ecolo. ”Met Elio en Ecolo in de regering? Nog in geen duizend jaar”, dixit De Wever in de meimaand.
Maar telkens opnieuw deed de N-VA-voorzitter net het omgekeerde van wat hij had beloofd. Als een volleerde Louis Tobback die zich destijds naar eigen zeggen op de spoorrails zou leggen mocht de TGV er ooit komen. Het spreekt dus voor zich dat De Wevers uitlatingen in de vraaggesprekken me weinig boeien. Het is praat voor de vaak. Ze zijn niet eens waard dat ik er mijn schouders voor ophaal.
Voor eigen deurtje vegen
Jammer genoeg is het een steeds terugkerend gegeven. Hoe meer de N-VA verliest in de peilingen, hoe harder De Wever en co zich openlijk afkeren tegen mijn partij. En de zichtbaar gefrustreerde N-VA-top laat zich daarbij leiden door de oude rancunes uit de Volksunie-tijd. Het is een stukje onverwerkt verleden dat vooral aantoont hoe immens de kloof is tussen de top van de N-VA en de achterban van die partij. Bij de doorsnee-kiezer en sympathisant van de N-VA spelen die gevoelens immers helemaal niet.
In plaats van naar het verleden te staren zou de N-VA er echter veel beter aan doen zich op de toekomst te richten. En wat zal, eens men met de glimlach de deur voor het Vlaams Belang gesloten heeft, in die toekomst het alternatief zijn voor de N-VA? Enkel een coalitie met de PS en de linkse traditionele partijen, zoveel is zeker. Het omgekeerde dus van wat de N-VA-kiezer wil. In 2014 had de N-VA nog de moed zich af te zetten tegen de PS, maar zelfs dat is ondertussen al lang niet meer het geval. Integendeel, op dit ogenblik doet de in de peilingen afkalvende N-VA juist pogingen om de PS op te vrijen. Getuige daarvan de interviews in Gazet Van Antwerpen en Humo, waarvoor De Wever meteen applaus oogstte van systeemfiguren als Kristof Calvo en Gwendoline Rutten.
De N-VA-voorzitter maakt wel vaker eens tijd vrij om het Vlaams Belang te ontleden en ons van gratis adviezen te voorzien wie er al dan niet deel mag uitmaken van onze partij of ons partijbestuur. Maar mijns inziens zou hij, alvorens het over anderen te hebben, zich beter eens bezinnen over zijn eigen partij. Eens voor het eigen deurtje vegen zou geen kwaad kunnen, er is daar immers nog werk aan de winkel. Want wat bijvoorbeeld met het artikel 1 van hun statuten? Wil de N-VA nu Vlaamse onafhankelijkheid? Of wil men een soort confederalisme? En wat houdt dat dan in? Niemand die het weet. Ik vraag me af hoe Bart De Wever nu al kan spreken over politieke samenwerking met anderen als de N-VA van zichzelf nog niet weet waar het naartoe wil?
Nutteloze stem
De strategie die Bart De Wever met zijn radicale uitspraken over het Vlaams Belang volgt, is heel voorspelbaar en doorzichtig. Men wil absoluut voorhouden dat een stem voor het Vlaams Belang, in tegenstelling tot een stem voor N-VA uiteraard, een nutteloze stem zou zijn. Wij staan immers toch maar aan de zijlijn, zoals dat heet. Recent maakte de N-VA-voorzitter in dit verband nog de vergelijking met een ‘frigo’. En herhaaldelijk worden we ook vergeleken met een ‘impotente os’… Ik blijf het eigenaardig taalgebruik vinden voor een voorzitter van een partij die naar eigen zeggen inhoudelijk “enkele klassen hoger speelt” dan het Vlaams Belang.
Voor 2014 kon de N-VA de kiezer misschien nog misleiden met dit zijlijn-verhaal. Maar gedurende de vorige legislatuur, met de N-VA prominent in de regering Michel, heeft iedereen echter kunnen aanschouwen wat de kracht van de verandering in de realiteit betekende: het rigoureus toepassen van het cordon sanitaire en geen enkele verandering waar dan ook. Integendeel, we kregen dankzij de N-VA een communautaire stilstand, een unicum sinds de jaren ’60, die ervoor zorgde dat het draagvlak voor een onafhankelijk Vlaanderen voor een groot stuk afgebroken werd.
Een stem voor de PS
De N-VA heeft in 2014 haar kans om voor verandering te zorgen gekregen. Helaas heeft die partij op geen enkel vlak en op geen enkel ogenblik die kans benut. Als er iemand zedig moet zwijgen en met gezonde schaamte naar de grond kijken wanneer het over nutteloze stemmen gaat, is het misschien wel de N-VA-voorzitter. En zolang hij blijft volharden in de boosheid en liever met de traditionele partijen in zee gaat, is elke kans op enige verandering verkeken en kan men even goed elke N-VA-stem opstoken, wegens volslagen zinloos. Een stem voor N-VA is dan een stem voor de PS. Iedereen weet stilletjes aan dat er slechts met het Vlaams Belang echte verandering kan komen.
Het cordon is dus vooral het probleem van de N-VA, want die partij mag later aan haar kiezers uitleggen waarom ze liever met de PS en Ecolo en co aan de slag ging dan met het Vlaams Belang. Ik daarentegen ben er lang niet zeker van dat voor het Vlaams Belang de deur gesloten zal blijven. Het zou mij integendeel niet verwonderen mocht in 2024 een nog steeds politiek actieve Bart De Wever die deur voor ons met de glimlach openhouden.