Gisteren vond in een gezamenlijke vergadering van de commissies Binnenlandse zaken, Buitenlandse Zaken en Defensie van de Kamer een gedachtewisseling plaats over het Europese ‘plan van aanpak’ inzake de bootvluchtelingen. De spreektijd werd per fractie zeer beperkt, hieronder kan u mijn tussenkomst lezen:
“Eerst en vooral heeft de Europese Unie haar belofte niet gehouden. Destijds zijn de binnengrenzen opengesteld, met als voorwaarde dat de buitengrenzen dan zouden worden bewaakt. Dat is niet gebeurd, met alle gevolgen vandien.
Het is de lakse aanpak van de illegale immigratiegolf naar Europa die de indruk heeft gewekt dat het lonend is de oversteek te wagen. Er is dus wel degelijk een aanzuigeffect.
Ik had graag een totaal ander plan van aanpak gezien, gestoeld op het Australische voorbeeld. Het is misschien niet vriendelijk om te zorgen dat illegaliteit niet wordt beloond, maar het is wel humaan: sinds 2013 wordt die aanpak daar kordaat doorgevoerd en sindsdien heeft men er geen verdronken vluchtelingen meer gehad. Drama’s als vorige maand heeft men er niet door die aanpak.
De Europese Unie wil nu quota opleggen om de vluchtelingen te verdelen, het spreidingsplan van Juncker. Helaas is dat geen ‘plan van aanpak’, maar een ‘plan van verkeerde aanpak’. Mevrouw Lanjri heeft ernaar verwezen: Groot- Brittannië is er geen voorstander van. Ik kan de minister van Binnenlandse Zaken van Groot-Brittanië zeer goed volgen waar zij zegt dat dergelijke aanpak criminele bendes alleen maar zal aanmoedigen om door te gaan met hun duivelse handel. Ze heeft gelijk als ze stelt dat dergelijke benadering slechts meer mensen zal aanmoedigen om hun leven in de waagschaal te stellen.
Gelet op het verzet dat er is van Tsjechië, Slowakije, Polen, Hongarije, dus niet alleen Groot-Brittannië, en op de grote vraagtekens die Frankrijk en Spanje bij de quota hebben en die het plan onrealistisch en onrechtvaardig vinden, is mijn vraag hoe zeker het is dat de quota er komen. Mijn vraag gaat in de totaal tegenovergestelde richting van mevrouw Lanjri die wil dat de ondemocratische EU de landen die geen voorstander van het spreidingsplan kan dwingen om het alsnog uit te voeren…
Laat absoluut niet die soevereiniteit naar Europa gaan! Wij moeten zelf kunnen beslissen wie onder welke voorwaarden onze grenzen binnenkomt, dat moet de Europese Unie niet doen voor ons. Kunnen we dat plan nog tegenhouden? Hoe hoog schat u de kansen in dat met al het verzet bij vele lidstaten in Europa, het spreidingsplan en de quota er zullen komen?
Staatssecretaris Francken heeft zojuist gezegd dat hij principieel niet tegen de verdeling van die quota is, maar wel kritiek heeft op één van de parameters bij de verdeelsleutel.
Ik betreur het ten zeerste dat u, zoals vele andere lidstaten, geen verzet heeft gepleegd tegen het principe.
Van de verdeelsleutel liggen momenteel de percentages vast: 2,91 % voor dit land, maar wij hebben nog geen enkel zicht op de aantallen. Ik had graag een antwoord gekregen op de vraag of er daarop reeds enig zicht is.
Van minister Reynders had ik graag geweten wat zal er gebeuren met de landen die niet willen meewerken in het kader van het vernietigen van de boten zoals ter sprake kwam. Het zal u misschien verbazen, maar ik ben het volledig eens met collega De Vriendt dat dit niet zal helpen. Alleen al Libië heeft een kust van 1 700 kilometer, het is niet omdat men daar gaat proberen wat boten te vernietigen dat er geen schamele bootjes meer zullen vertrekken, dat is pure symptoombestrijding. Een doekje voor het bloeden.
Libië heeft reeds, samen met andere landen, laten weten dat het daaraan niet wenst mee te werken. Zal voor de landen die niet willen meewerken om de mensensmokkelaars die bij hen vertrekken aan te pakken, er iets tegenover staan? Stopzetten ontwikkelingshulp? Herziening van samenwerkingsverbanden met die landen? Zodat wij een stok achter de deur hebben om hen te dwingen om toch aan mee te werken?
…
Mijnheer de voorzitter, ik heb enkel mijn vragen aan minister Reynders kunnen stellen. Ik meen dat ik nog voldoende spreektijd over heb om er drie concrete zaken aan toe te voegen die nog niet aan bod gekomen zijn.
Ten eerste, wat ik in het hele debat mis, is dat er niet wordt aangedrongen op de organisatie van opvang in de eigen regio. Wij weten dat dit veel efficiënter is. Wij weten vooral dat zo ook de arme vluchtelingen, die nu thuisblijven omdat zij de dure mensensmokkelaars niet kunnen betalen of omdat zij oud en ziek zijn, geholpen kunnen worpen.
Wij weten dat de bootvluchtelingen merendeels economische vluchtelingen zijn. Die worden nu in eerste instantie geholpen en niet de echte sukkelaars die achterblijven. Ik heb het daarnet al over het aanzuigeffect gehad. Ik mis in het hele debat de organisatie van degelijke opvang in de eigen regio.
Ten tweede, zoals staatssecretaris Francken daarnet terecht aangehaald heeft in het debat over de vingerafdrukken, gaat het om een geheel verhaal. Het werkt anders niet. Dat is altijd al het grote probleem geweest in de Europese Unie: de afspraken die erbij horen worden ofwel niet gemaakt, ofwel niet opgevolgd.
Mijn vraag is waarom men geen dwingende voorwaarden oplegt? Waarom komt er geen opschorting van de Schengenakkoorden? Waarom richt men niet opnieuw gerichte grenscontroles in? U hebt zelf de problematiek van de illegale instroom via Griekenland en Italië aangehaald. Gerichte grenscontroles zijn nodig om die een halt toe te roepen. Ook op die vraag had ik graag een antwoord gekregen.
Ten slotte, mijnheer de voorzitter, mijn laatste vraag over een thema dat ook nog niet aan bod kwam in het debat: terreurgevaar.
Staatssecretaris Francken heeft daarnet al aangehaald hoe stroef het nemen van vingerafdrukken verloopt. Men controleert niet wie er allemaal binnenkomt. Het potentiële terreurgevaar dat met die vele vluchtelingen meekomt, ontbreekt volledig in het Europese plan van aanpak. Er wordt met geen woord over gerept. Nochtans hebben de Italiaanse en de Libische veiligheidsdiensten er recent nog voor gewaarschuwd dat de zogenaamde slapende cellen van terroristische organisaties met die vluchtelingenstroom meekomen. Ik had dan ook graag een antwoord gekregen op mijn vraag of u die problematiek minstens zal aankaarten op Europees niveau en welk antwoord u daaraan zal bieden.”