In het vragenuurtje in De Kamer heb ik de zorgwekkende ontwikkelingen in Zuid-Afrika aangekaart bij de minister van Buitenlandse Zaken.
U kan hieronder het verslag lezen en hier het debat herbekijken
Barbara Pas (VB): Mijnheer de minister, de kersverse president van Zuid-Afrika, Cyril Ramaphosa, wil de blanke boeren in zijn land zonder compensaties onteigenen. Het Zuid-Afrikaanse parlement heeft daartoe eergisteren, met de steun van de regeringspartij ANC, een motie van Julius Malema goedgekeurd, een marxistisch oppositielid die in 2016 voorlopig althans niet tot het slachten van blanke mensen zou oproepen. Het parlement gaf daarmee eergisteren de opdracht aan een commissie om een grondwetsherziening uit te werken, zodat het bestelen van blanke boeren wel degelijk mogelijk wordt.
In het Zimbabwe van Mugabe is dat ook gebeurd. Van de graanschuur van Afrika evolueerde dat land naar een chaotisch gebied vol hongersnood. Net zoals in buurland Zimbabwe zal dat ook in Zuid-Afrika leiden tot geweld tegen de blanke boeren, extra geweld, want sinds Zuid-Afrika een multicultureel paradijs werd, wordt de Afrikaner boerengemeenschap heel vaak geconfronteerd met geweldmisdaden. Bijna dagelijks gebeuren er gewelddadige zogenaamde plaasaanvalle en de gruwel daarbij heeft geen grenzen. De slachtoffers worden vaak zolang mogelijk in leven gehouden om ze zolang mogelijk te kunnen folteren. Er zijn zelfs gevallen bekend waarbij baby’s in krantenpapier werden gewikkeld en in brand gestoken.
Mijnheer de minister, ik heb u al regelmatig over de plaasaanvalle en plaasmoorde geïnterpelleerd. Daar wordt in de media uiteraard niet over bericht, omdat het niet past in het multiculturele plaatje. Dat belet mij echter niet om u vandaag te vragen naar het standpunt van de regering inzake de zorgwekkende ontwikkelingen in Zuid-Afrika. Deelt u mijn bezorgdheden en, zo ja, zult u de Zuid-Afrikaanse regering hierover aanspreken? Heeft het gevolgen voor de samenwerking met Zuid-Afrika, als dat land zijn plannen voor de georganiseerde diefstal van landbouwgronden effectief doorzet?
Minister Didier Reynders: Mevrouw Pas, wat de plaasmoorde betreft, verwijs ik naar mijn antwoord op dezelfde vraag die u stelde in februari vorig jaar. In het algemeen noteert men een zeer sterke stijging van gewelddadige criminaliteit in Zuid-Afrika en in het bijzonder is er het probleem van de boerderijmoorden. Wij staan daarover in contact met de Zuid-Afrikaanse overheid, die altijd heeft gezegd dat een daling van de criminaliteit prioritair is en dat zij daaraan voortwerkt.
De situatie van de boeren in Zuid-Afrika is specifiek. Een en ander vindt niet alleen om politieke redenen plaats. De boeren wonen geïsoleerd buiten de stad. Voor politieagenten is het daarom misschien zeer moeilijk om dezelfde bescherming te verlenen als in een grotere stad. In ieder geval zetten wij onze contacten in verband met de dramatische situatie in Zuid-Afrika voort.
Voor het overige klopt het dat het ANC-concgres beslist heeft om tot landonteigeningen over te gaan zonder compensatie. In het parlement werden daarover eerst oriënterende gesprekken gevoerd en nu komt dat aan bod in de commissie voor de grondwetsherziening. Wij hebben gehoord en gelezen dat president Ramaphosa het mogelijk acht om dat principe te steunen, weliswaar onder enkele condities. Zo moet de landbouwproductie stijgen, moet de voedselveiligheid en de voedselbevoorradingszekerheid toenemen en moet het land worden teruggegeven aan hen van wie het genomen werd gedurende kolonialisme en apartheid.
Het thema is zeer controversieel. Om die reden onderhouden wij ook contacten met de overheid in Zuid-Afrika, in samenwerking met onze Europese collega’s. Wij zullen aan de Zuid-Afrikaanse president en regering vragen om alle nationale en internationale verplichtingen correct toe te passen. De correcte toepassing van alle internationale engagementen van Zuid-Afrika in dat verband zullen wij zeer aandachtig opvolgen.
Barbara Pas (VB): Mijnheer de minister, Interpol heeft het landbouwerschap in Zuid-Afrika eerder al het gevaarlijkst beroep ter wereld genoemd. Nu worden massale onteigeningen en eigenlijk een nieuwe apartheid de afschuwelijke vooruitzichten in Zuid-Afrika.
U zegt dat u mijn bekommernis deelt en u zegt aandachtig te zijn, maar concreet doet u er niets aan om de Afrikaanse boerengemeenschap te beschermen tegen staatsterreur. Onze regering kan nochtans echt druk uitoefenen op Zuid-Afrika. Het is een belangrijke handelspartner en een partner in de ontwikkelingssamenwerking. Op de webstek van Buitenlandse Zaken staat dat Zuid-Afrika voor België een belangrijke partner is, waarmee constructief wordt samengewerkt in het zoeken naar vrede, veiligheid en democratie in heel Afrika. U zou er bij de Zuid-Afrikaanse regering op moeten aandringen dat vrede en veiligheid niet alleen belangrijk zijn in de hun omringende landen, maar eerst en vooral in het eigen land zelf.